Na naszej Aukcji VIII – Obole

Opublikowane przez RDA w dniu

Obole, nazywane często w epoce półpieniądzem to monety intrygujące, rzadkie i niezwykle poszukiwane przez kolekcjonerów nie tylko mennictwa Zygmunta II Augusta, ale także drobnych monet Polski Królewskiej czy mennictwa litewskiego.

Wróćmy jednak do genezy nazewnictwa i odpowiedzmy sobie na pytanie dlaczego ludzie nazywali go półpieniądzem? Przecież aktualnie znalezienie idealnego egzemplarza tej monety graniczy z cudem, a tylko niewiele osób posiada w ogóle tą monetę w kolekcji.

Obolos to słowo, od którego powstało późniejsze obol, czyli metalowy pręt, należący do archaicznych płacideł. We wczesnej Europie znany także pod nazwą grzywna, równie mocno poszukiwana i chętnie włączana do zbiorów przez kolekcjonerów.

Skupmy się jednak na zastosowaniu tego środka płatniczego w Polsce. W XVI wieku dużym problemem w gospodarce był napływ słabej jakości pieniądza ze Śląska w postaci półgroszy świdnickich, które zmniejszyły zysk menniczy obecnego monarchy oraz spowodowały inflację bilonową na wielką skalę. W Polsce wprowadzony był nawet zakaz przyjmowania tej monety (niestety nieskuteczny), natomiast zakaz ten nie objął ani terenów Prus ani Litwy.
Kolejnym krokiem ku ograniczeniu wpływu pieniądza na ziemie polskie było zerwanie kontaktów handlowych ze Śląskiem, a następnie wykup po kursie 1 półgrosz za 5 denarów
(rok poźniej 8 denarów).

Najprawdopodobniej wykupowi półgroszy miały służyć obole, gdyż pojedynczy półgrosz świdnicki wyceniony był na 3½ denara, czyli 3 denary i 1 obol. Na Litwie zażegnano problem
z półgroszami dopiero w okolicach lat 1546-1547 w ramach akcji przebijania ich na pieniądz litewski, czyli w latach, w których wyemitowano obole.

1 denar miał wartość 2 oboli, stąd nazwa półpieniądz.

W ikonografii monet litewskich malało znaczenie Orła, który widoczny był tylko na denarach
i półgroszach oraz na wielopolowej tarczy dukatów i półkopków, które są niezwykle rzadkimi monetami. Sporą rolę odgrywał za to monogram królewski ze splecionych liter SA pod zamkniętą koroną, a także rosło znaczenie przywróconego na monety przez poprzedniego władcę herbu Kolumny Gedymina. Na obolach Kolumny były głównym motywem.

Kolumny Gedymina to historyczne godło Litwy, najbardziej znane obok Pogoni,
jednak występujące dużo wcześniej, bo już od końcówki XIV wieku. Herb ten występował
na denarach litewskich, wybijanych w latach 1413-1430.

Egzemplarz z nadchodzącej aukcji charakteryzuje się znakomicie zachowanymi detalami jak na ten typ monety oraz stosunkowo głębokim biciem bez większych defektów.

Jednocześnie zachęcamy do regularnego odwiedzania naszego katalogu na platformie Onebid, gdzie regularnie dodajemy nowe pozycje

 

 


0 komentarzy

Dodaj komentarz

Avatar placeholder

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *