Na naszej VII-mej Aukcji – złoty dukat Jana III Sobieskiego

Opublikowane przez RDA w dniu

Sobota dzień złota 

Aby tradycji stało się zadość proponujemy do dzisiejszego poobiedniego deseru monetę nietuzinkową jeśli chodzi o ciekawość!

W dniu wczorajszym pokazaliśmy talara gdańskiego. dziś zostajemy w tym mieście, przeniesiemy się jednak o kilkadziesiąt lat do przodu do roku 1677… W tym właśnie roku wybito w tym mieście interesującą nas monetę 

Mamy na myśli dukata drugiego rocznika bicia tego nominału w Gdańsku za czasów panowania Jana III Sobieskiego.

Charakterystyczna emisja z mennicy pod kierownictwem Daniela Lesse, z portretem króla
w płaszczu i wieńcu laurowym, oraz w karacenie, o nowym wzorze uproszczonym w stosunku do rocznika 1676.

Co ciekawe, na stemplu awersu rytownik pierwotnie pomylił się w legendzie w słowie AUREA, gdzie omyłkowo pominął literę R, pod którą widoczne jest E.

Drugą ciekawostką jest samo przedstawienie – przez lata utarło się nazywanie tego typu popiersia popiersiem w zbroi antycznej, tudzież w stylu antycznym. Nie jest to jednak prawdą! Widzimy tu oczywiście wieniec laurowy, używany chętnie przez Jana III jako nawiązanie do Juliusza Cezara, jednakże sama zbroja to typowo polska karacena – zbroja husarii nawiązująca do kultury sarmackiej.

Widzimy tu fragment wystającego maszkarona oraz 5 pasków materiału. Jest to zaś dość istotna różnica, gdyż ułatwia zrozumienie elementów ikonografii monet Lwa Lechistanu.
W tym kontekście możemy bowiem łatwo potwierdzić, że widoczny niejednokrotnie na monetach tego władcy krzyż pod popiersiem jest klejnotem Orderu Świętego Ducha, mimo że zazwyczaj nie widać przy nim żadnego łańcucha orderowego. Alternatywnym wytłumaczeniem mógłby być krzyż z napierśnika królewskiej karaceny, jednakże nie mógłby on znajdować się tak nisko… ot taka ciekawostka 

Kolejną ciekawostkę stanowi fakt, że dokładnie ta para stempli została wykorzystana 5 lat później w roku 1682 do wybicia trzeciego rocznika dukatów gdańskich bitych za czasów Sobieskiego.

Awers: w otoku sznurowym kartusz z herbem miejskim podtrzymywany przez dwa lwy,
oparty na sercowatej konsoli, zwieńczony liśćmi palmowymi i stojącą gałązką, pod nogami lwów inicjały D-L Daniela Lesse – dzierżawcy mennicy w latach 1650-1685, w zewnętrznym otoku okolonym perełkami legenda:
MON•AUE/REA CIVITAT.GEDANENS•1677

Rewers: w otoku perełkowym popiersie królewskie w wieńcu laurowym o 8 liściach, z potrójnym wiązaniem, w płaszczu i zbroi, z widocznym fragmentem maszkarona na naramienniku oraz 5 paskami z naramiennika karaceny, w otoku wewnętrznym legenda:
IOAN•III D.G•REX POL•M•D•L•R•P

 


0 komentarzy

Dodaj komentarz

Avatar placeholder

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *